Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Plantage(-negrous)
Plantago atrata
Plantaginaceae
Nom en français : Plantain noirâtre.
Descripcioun :Lou plantage-negrous douno d'èr à l'erbo-de-cinq-costo, pamens coume lou dis soun noum l'enflourejado èi mai sourne. Trachis dins li tepiero seco e li melouniero de mountagno. La subsp. presentado eici qu'èi gaire peludo ié dison atrata, rèsto pulèu dins l'uba dis Aup.
Usanço :Emai aguèn ges d'entresigne segur, poudèn pensa que, coume tóuti li plantage, aquéu èi bessai vertuous.
Port : Erbo
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero seco
- Melouniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupo
Ref. sc. : Plantago atrata Hoppe, 1799